Vergi mükelleflerinin bilgi verme mecburiyeti Vergi Usul Kanunu’nun ‘Bilgi Toplama’ başlıklı 148’inci maddesi gereği olarak ‘kamu idare ve müesseseleri, mükellefler veya mükelleflerle muamelede bulunan diğer gerçek ve tüzel kişiler, Maliye Bakanlığı’nın veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların isteyecekleri bilgileri vermeye mecburdurlar. Bilgiler yazı veya sözle istenilir. Sözle istenilen bilgileri vermeyenlere keyfiyet yazı ile tekit ve cevap vermeleri için kendilerine münasip bir müddet (süre) tayin olunur. Bilgi istemek üzere ilgililer vergi dairesine zorla getirilemez.’

Aynı kanunun 149’uncu maddesi uyarınca kamu idare ve müesseseleri ile gerçek ve tüzel kişiler vergilendirmeye ilişkin olaylarla ilgili olarak Maliye Bakanlığı ve vergi dairesince kendilerinden yazı ile istenecek bilgileri belli fasılalarla (zaman aralıklarıyla) ve devamlı olarak yazı ile vermek zorundadırlar. Bu zorunluluğa kamu hizmeti ifa eden kurum ve kuruluşlarda uymakla yükümlüdür.

Diğer yandan Vergi Usul Kanunu’nun 247’inci maddesinin 4’üncü bendine göre aynı kanunun 149’uncu maddesine göre devamlı bilgi vermekle yükümlü kılınanlardan istenilen bilgiler ve vergi beyannameleri ve bildirimlerin, şifre, elektronik, imza veya diğer güvenlik araçları konulmak suretiyle internet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında verilmesi, beyanname ve bildirimlerin yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususlarında izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, beyanname, bildirim ve bilgilerin aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu zorunluluğu beyanname, bildirim veya bilgi çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet konuları itibariyle ayrı ayrı uygulamaya, kanuni süresinden sonra kendiliğinden veya pişmanlık talepli olarak verilen beyannameler üzerine düzenlenen tahakkuk fişi ve/veya ihbarnameleri mükellefe, vergi sorumlularına veya bunların elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verdiği gerçek veya tüzel kişiye elektronik ortamda tebliğ etmeye ve buna ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.

Vergi Usul Kanunu’nun 148.149 ve mükerrer 257’nci maddelerinin verdiği yetkiler ile Maliye Bakanlığı devamlı bilgi verme ile ilgili çeşitli mükellef grupları hakkında düzenlemeler yapmıştır.

Maliye Bakanlığı mükellefe ait verilerde meydana gelen değişikliklerin güncel olarak takip edilebilememesi nedeniyle ortaya çıkan aksaklıkların giderilebilmesi için ‘Mükellef Bilgileri Bildirimi’ ile ilgili usul ve esasları Vergi Usul Kanunu 413 sıra numaralı genel tebliğ ile belirlenmiş bulunmaktadır. (20 Ocak 2012 gün ve 28179 sayılı Resmi Gazete)

Buna göre ‘Mükellef Bilgileri Bildirimi’ gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından her yıl 1 Nisan – 31 Mayıs tarih aralığında elektronik ortamda verilecektir. Bu bağlamda da bildirimin elektronik ortamda verilmiş sayılabilmesi için onaylama işleminin yapılması zorunlu görülmüştür.

Vergi Usul Kanunu’nun bilgi verme ile ilgili hükümleri ile mükerrer 257’inci madde ile öngörülen zorunluluklara uymayanlar ile kamu idare ve müesseselerinde bilgi verme görevini yerine getirmeyen yöneticilerine;

* Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında 1.170 TL,

* İkinci sınıf tüccarlar ile çiftçilere ve kazancı basit usulde belirlenenler hakkında 500 TL, (Kazancı basit usulde tespit edilenler ‘Mükellef Bilgileri Bildirimi’ vermek zorunda değildirler.)

* Yukarıdaki mükellefler dışında kalanlar hakkında 280 TL, özel usulsüzlük cezası kesilmektedir.

Mükellefler hakkında cezai işlem yapılabilmesi için bilgi ve ibraz ödevinin yerine getirilmesiyle ilgili olarak yapılacak tebliğlerde bilginin verilmesi için tayin olunan sürede cevap verilmemesi, eksik veya yanıltıcı bilgi verilmesi veya defter ve belge ibrazı için tayin olunan süre ile defter ve belgelerin süresinde ibraz edilmemesi durumunda haklarında kanunun ceza hükümlerinin uygulamasına gidileceğinin ilgililere yazılı olarak bildirilmesi zorunludur. Ancak, bu ödevlerin yerine getirilmesine ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanlığı tarafından yapılan düzenleyici idari işlemlerle duyurulması halinde ilgililere ayrıca yazılı olarak bildirim şartı aranmamaktadır.

Elektronik ortamda beyanname verilmesi mecburiyetine uyulmaması halinde kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası, beyannamenin kanuni süresinin sonundan başlayarak elektronik ortamda 30 gün içinde verilmesi halinde caza 1/10 oranında, bu sürenin dolmasını takip eden 15 gün içinde verilmesi halinde 1/5 oranında uygulanmaktadır.

Elektronik ortamda verilme zorunluluğu getirilen bildirim ve formlara ilişkin olarak süresinden sonra düzeltme amacıyla verilen bildirim ve formların, belirlenen sürelerin sonundan itibaren 10 gün içinde verilmesi halinde özel usulsüzlük cezası kesilmemektedir. Ancak söz konusu bildirimin süreyi takip eden 15 gün içinde verilmesi halinde kesilmesi gereken usulsüzlük cezası 1/5 oranında uygulanmaktadır.

Bu miktarlar 2012 yılı için geçerlidir.

Kaynak:İTO PORTAL